بسم الله الرحمن الرحیم
بعضی آدمها مثل آتش هستند.
میتوانی از دور به زیبایی شعلههایشان خیره شوی.
یا حتی میتوانی روبرویشان بایستی و از گرمایشان استفاده کنی.
اما کافی است که بخواهی به آنها نزدیکتر شوی...
وقتی نزدیک شدی، تو را میسوزانند و خاکسترت میکنند.
بعضی آدمها را باید فقط از دور تماشا کرد...
من سِحر نمیدانم. من فقط روحم را، که بزرگ بود و سنگین، گستراندم. من سِحر نمیدانم. گفتی زمستان شدهای و من دلم به حالات سوخت و روحم را، که بزرگ بود و سنگین بود، مثل چادری روی تو کشیدم و ذکرِ عشق خواندم تا تو داغ شدی. من سِحر نمیدانم. نفسهات به شماره افتاده بود و روحِ من با تنفس ِ تو میتپید. گفتم دوستت دارم، و تو دیگر نفس نکشیدی و روحِ من از تپش ایستاد. گفتم نکند تو را کشته باشم؟ نکند من مُرده باشم؟ پس روحم را از روی تو برچیدم. اما تو نبودی. غیب شده بودی. گفتم که، سِحر نمیدانم.
گفت یک بار با یکی از دوستان سفر حج رفته بودم و بعد از یک سال که دوباره این دوستم رو دیدم، هنوز نور سفر حج توی چهرهاش بود. هر چند که مدتی بعد دیگه این نور باهاش نبود، اما تونسته بود تا یک سال نور زیارت حج رو با خودش نگه داره.
****
این روزها احساس میکنم بعد از دو سه هفته، تمام نوری که در طول یک ماه رمضان دور و بر روحم نشسته بود. آرام آرام دارد کمرنگ و کمرنگتر میشود و وجودم را ترک میکند. دارم دوباره همان آدمی میشوم که قبل از ماه رمضان بودم، بیرمق و رو به خاموشی، چون شمعِ سحرگاه...
- چون برگِ خزان دیده و چون شمعِ سحرگاه / از عمر، مرا نیمنفس بیش نمانده
- چون شمعِ سحرگاه مرا کُشتهي خود کن / حیف است که گریانِ تو سر داشته باشد
الْمُطَّلِعينَ[ عَلَي ]بَلْ لاَِنَّكَ يارَبِّ خَيرُ السّاتِرينَ وَاَحْكَمُ الْحاكِمينَ
وَاَكْرَمُ الاَْكْرَمينَ سَتّارُ الْعُيوُبِ غَفّارُ الذُّنوُبِ عَلاّمُ الْغُيوُبِ تَسْتُرُ
الذَّنْبَ بِكَرَمِكَ وَتُؤَخِّرُ الْعُقوُبَةَ بِحِلْمِكَ* ...
دختر بچه مدام با انگشتش این طرف و آن طرف را نشان میداد و با لحن سوالی میگفت: «ای؟»
او هم با صدایی آرام، که برایم به همان آشنایی چهرهاش بود مدام جوابش را میداد:
- ای
- این پنجرهس عزیزم
- ای
- این مانیتوره. صفحه نمایش
-ای
- ای میلهس
- ای
- این شیشهس
- ای
- این کتابه
دختر بچه وقتی دید به همه چیزهای دور و برش حداقل یک بار اشاره کرده و مادر هم جوابش را داده، نگاهی به دور اطراف کرد و انگار که حوصلهاش سر رفته باشد شروع کرد به بهانه گرفتن. اما به محض این که دختر مترصد گریه کردن شد، با لحنی آرام و انگار که دارد با یک آدم بالغ حرف میزند گفت: «ستایش جان! مامان این جا ایستگاه شهید مدنیه. ما باید ایستگاه امام خمینی پیاده بشیم. یعنی چند تا ایستگاه دیگه مامان جان؟! یک... دو... سه... چهار... پنج. پس پنج تا ایستگاه دیگه اگر دختر خوبی باشی پیاده میشیم.» دختر بچه هم که حالا میدانم اسمش ستایش است. انگار تمام حرفهای مادرش را فهمیده باشد، کاملا آرام شد و دوباره از اول شروع کرد:
- ای
- این صفحه نمایشه عزیزم
قطار در ایستگاه امام خمینی ایستاد و او خیلی زودتر از من به سمت درب خروجی واگن رفت. عادت کردهام از دربی سوار شوم که موقع پیاده شدن نزدیکترین درب به پلههای خروج است. به همین خاطر بدون مکث به سمت پلهها شروع به حرکت کردم. اما او که خیلی زودتر از من پیاده شده بود و پیدا بود که مسیر هر روزهاش را نمیرود، چند لحظهای ایستاد و به تابلوها نگاه کرد و بعد با فاصله چند قدمی جلوتر از من به سمت پلههای خروجی ایستگاه حرکت کرد. وقتی به بالای ایستگاه رسید، باز هم توقف کرد و نگاهی به دور و برش انداخت، حس میکردم میخواهد کسی را پیدا کند و سوالی از او بپرسد. و اعتراف میکنم که دوست داشتم از من سوال کند، فقط برای این که بفهمم چرا اینجاست و شاید اندکی هم که شده حتی به جواب یکی از انبوه سوالات ذهنم نزدیک شوم. به آرامی از کنارش رد شدم و او همچنان بیتفاوت به تابلوهای دور و برش نگاه میکرد.
کیف پولم را روی کارتخوان گذاشتم و درب باز شد. او همچنان پشت درب ایستاده بود و من در فاصلهی چند صد قدمی رد شدن از کنار او تا رسیدن به شلوغی میدان امام خمینی، فرصت داشتم فکر کنم. به تمام سوالات بدون جوابی که در ذهنم مانده بود، به این که چیزهای زیادی در زندگیمان هست که نمیدانیم، و این که شاید اگر میدانستیم زندگیمان به این بی سر و سامانی حالا نبود، و این آرزو که کاش کسی را میشناختم که میتوانست برایم چیزهایی که دلیلش را نمیفهمم شرح دهد، و نهایتا این که « اِذا اَرادَ الله بِعَبدٍ خَیراً اَلهَمَهُ رُشدَه*».
* دژاوو یا آشناپنداری حالتی از ذهن است که در آن فرد پس از دیدن صحنهای احساس میکند آن صحنه را قبلاً دیدهاست و در گذشته با آن مواجه شده است
* رسول الله (صلّ الله علیه و آله) هر گاه خداوند خیر بندهاش را بخواهد، راه درست و راستش را به او الهام میکند. (کنز الاعمال)
وقتی از سر کار به شهرک رسیدم چند دقیقهای میشد که اذان مغرب را گفته بودند. مستقیم به مسجد رفتم. آنقدر خسته بودم که هر بار وسط نماز حساب و کتاب از دستم در میرفت، نماز مغرب را سه بار خواندم تا آخر درست از آب درآمد.
بعد از ظهر بود که پیامک احیای شب لیلهالرغائب حاج محمد برایم آمد. با این که خسته بودم ولی تصمیم گرفتم که حتما شب جمعهی اول ماه رجب حاج محمد را از دست ندهم. مصطفی هم زنگ زد و گفت اگر میروم او و امین را هم با خودم ببرم. درست نمیدانستم بیتالرضا کجاست. به مهدی زنگ زدم که آدرس بگیرم اما گوشی را برنمیداشت. به حسین هم پیامک دادم و آدرس خواستم اما او هم جواب نداد.
ساعت نزدیک ۱۱:۳۰ شب بود و هنوز هم کسی برای دادن آدرس جواب نمیداد. مصطفی هم پیامک داده بود گفته بود که نمیآید.
دیگر داشتم از این که بتوانم احیای لیلهالرغائب امسال را داشته باشم ناامید میاشدم. خسته و وارفته روی زمین دراز کشیده بودم و حافظ در دستم بود. باز کردم که این غزل آمد:
معاشران گره از زلف یار باز کنید
شبی خوش است بدین قصهاش دراز کنید
حضور خلوت انس است و دوستان جمعند
و ان یکاد بخوانید و در فراز کنید
رباب و چنگ به بانگ بلند میگویند
که گوش هوش به پیغام اهل راز کنید
به جان دوست که غم پرده بر شما ندرد
گر اعتماد بر الطاف کارساز کنید
میان عاشق و معشوق فرق بسیار است
چو یار ناز نماید شما نیاز کنید
نخست موعظه پیر صحبت این حرف است
که از مصاحب ناجنس احتراز کنید
هر آن کسی که در این حلقه نیست زنده به عشق
بر او نمرده به فتوای من نماز کنید
وگر طلب کند انعامی از شما حافظ
حوالتش به لب یار دلنواز کنید
در دلم گفتم که اگر دوستم داشته باشد، خودش دستم را میگیرد و به مهمانیاش میکشاند. چند دقیقهای نگذشت که مهدی تماس گرفت و گفت حاضر شو تا بریم.
و من که تا چند دقیقه قبل حتی امید رسیدن به جلسهی محمد را نداشتم. حالا زیارت حرم حضرت عبدالعظیم در شب جمعهی اول ماه رجب و دعای کمیل حاج منصور مثل یک هدیهی غیرمنتظره بود که حسابی حالم را جا آورد.
انگار نسیم خنک صحن حضرت عبدالعظیم و دلتنگی زیارت کربلا، همان دم شفابخشی بود که به روح خستهام حیات دوبارهای داد. اصلاً بعضی اتفاقها هستند که بدون این که خودت حواست باشد، و شاید حتی بدون این که خودت بخواهی، یک تکان اساسی به روح و زندگیات میدهد.
بسم الله الرحمن الرحیم
بیست و اندی سال است راه افتادهام به گمانم. از روزی هم که یادم میآید موقع راه رفتن حواسم به خطوط هر مربّع و مستطیلی بود که پا روی آنها نگذارم یا لااقل گودی کف پایم را بگذارم روی این خطوط لعنتی که شاید قطع نشوند.
بیست و اندی سال راه رفتهام، با سری پایین و روحی در حال عذاب.
من سالها با سری پایین راه رفتهام و مردم را از کفشهایشان شناختهام، چرم، اسپرت، کتونی، پاشنه بلند، ایرانی و خارجی. همه را دیدهام و عاشق کفشها شدهام و از کفشهای آنهایی که دوستشان داشتهام منزجر. من از کفشهای تو همیشه متنفّرم و نمیدانم که چرا. شاید کفشها لازمترین چیز هستند برای رفتن و کفشهای تو عزیزترین کس زندگیم را از من گرفتهاند این روزها.
من بیست و اندی سال که راه رفتهام و عذاب کشیدهام و امروزها دیگر از پا افتادهام.
- چند وقت پیش با سعید بعد از نماز توی مسجد نشسته بودیم که به سعید گفتم «نمیدونم چرا چند وقته احساس میکنم دیگه اون آدم سابق نیستم. بعضی وقتها بدجوری دلم برای خودم تنگ میشه، برای خودِ دو سال پیشم.»
سعید جواب داد « حس دو سال پیش من رو داری. دعا میکنم مثل من نشی چون خیلی بد میشه.»
این رو که خوندم فهمیدم که راست میگفت؛ از این لحاظ که حالِ من هم خیلی شبیه به حال و هوای نوشتههای این روزهای بنبستِ سعید شده.
- اونقدر آدمها رو با کفشهاشون شناختم که یادم هست یک بار توی ایستگاه متروی امام خمینی همینطور که نشسته بودم و کفشهای آدمهایی که رد میشدند رو نگاه میکردم، امتحان کردم و تصمیم گرفتم قیافهشون رو توی ذهنم مجسم کنم. برای خودم خیلی جالب بود که چقدر قیافهی آدمها میتونه به کفشهاشون ربط داشته باشه و چقدر من آدمها رو خوب میتونم از روی کفشهاشون بشناسم!
حداکثر دوازده یا سیزده سال داشت، یک کاپشن یکدست سفید بلند پوشیده بود و یک مقنعه سفید هم سرش بود. ایستگاه متروی امام خمینی مثل همیشه شلوغ بود، اما نه خیلی شلوغ، به حدی که میشد گفت همه کسانی که منتظر آمدن مترو بودند، میتوانستند سوار شوند.
به یکی از ستونهای ایستگاه تکیه داده بودم، پدرِ دختر پشت به من ایستاده بود و دختر هم روبرویش، طوری که تنها صورت دختر را میدیدم. چشمانش از آن چشمهایی بود که میشود درش غرق شد.
داشت به پدر اصرار میکرد که برود و از قسمت بانوان سوار شود. پدر هم مخالفت میکرد و میگفت: "نمیشه نمیدونی کجا پیاده بشی و یک وقت گم میشی و ..."
دختر خیلی ناراحت بود و تقریبا میتونم بگم بغض کرده بود. مدام میگفت: " آخه من نمیخوام سوار واگن مردا بشم..."
دختر گفت: "اصلاً شما میایی سوار واگن خانمها بشی؟"
پدر گفت: "نمیشه که دخترم؛ روم نمیشه!"
و دختر هم که انگار دقیقا منتظر همین جواب بود، گفت: "خب همونطور که شما خجالت میکشی اونجا سوار بشی منم خجالت میکشم سوار این واگن بشم."
پدر که از روی درماندگی سکوت کرده بود عاقبت راضی شد.
دختر با خوشحالی و به سرعت شروع به رفتن به سمت قسمت بانوان کرد و پدر با چشمهای نگرانش، از دور مراقب دختر بود.
این روزها بدون این که خودم اراده داشته باشم، افکار مختلف و متفاوتی در ذهنم شکل میگیره و برای مدت ها فکر و روحم رو به خودش مشغول میکنه. چیزهایی که شاید اصلا مهم به نظر نمیرسند، اما مثل یک حفره کوچیک توی ذهنم میان و بدون این که بخوام کم کم بزرگ و بزرگتر میشن و عاقبت مثل یک سیاه چاله بزرگ روحم رو داخل و خودشون فرو میبرن.
یکی از همین افکار چند وقت پیش سراغم اومد و مدتها فکرم رو مشغول کرد. و اون فکر این بود که کدوم شخصیت از کتاب هایی که تا به حال خوندم، بیشترین تاثیر رو روی من گذاشته؟
همینطور کتاب ها و داستان ها و شخصیت های مختلف رو توی ذهنم مرور میکردم تا به "روباه گوشسیاه" رسیدم.
کتاب های داخل کمد رو زیر و رو کردم تا بالاخره کتاب"سه گزارش کوتاه درباره نوید و نگار" رو پیدا کردم. کتاب مال سعید بود و مثل بقیه کتابهای "مصطفی مستور" اون رو هم یک روزه خونده بودم اما دلم نیامده بود به سعید پسش بدهم و هنوز پیشم مانده بود. لابه لای داستان نوید و نگار دنبال "روباه گوش سیاه" گشتم تا یک بار دیگر داستانش را بخوانم. داستان روباه گوش سیاه یک حاشیه کمرنگ و کوتاه داستان اصلی، یعنی داستان نوید و نگار بود که همان زمانی هم که داستان رو میخوندم خیلی توجهم رو جلب نکرد، اما حالا احساس میکنم عمیقترین تاثیر رو در وجودم گذاشته.
روباه گوش سیاه، روباهی بود مثل بقیه روباه ها اما با یک تفاوت، روباهی بود که نمیخواست روباه باشه. و بهترین شخصیت همه داستانهایی که تا حالا خوندم!
روباهی که نمیخواست روباه باشد
قبل از هر چیز باید بگم ممکنه از داستان خوشتون نیاد اما گمونم بد نیست تا آخرش رو گوش کنید. منظورم اینه سعی کنید تا آخرش رو بخونید. قول میدم کل قصه ده دقیقه بیشتر وقتتون رو نگیره، به اندازه یکی از این کارتونهای تلویزیون، مثلا. من هم سعی میکنم خیلی زود سر و ته قضیه رو هم بیارم تا به بازی یا درس و مشقتون برسید.
مقبره شهدای گمنام دانشگاه علم و صنعت
بسم الله الرحمن الرحیم
خوشحالم که انگار این روزها همه چیز به شما ختم میشود.
"به کارِ آن که برون از بهشت گشته عجب نیست
که در جهنمِ غربت، به یادِ خانه بیفتد"
بسم الله الرحمن الرحیم
فَنَادَىٰ فِي الظُّلُمَاتِ أَن لَّا إِلَـٰهَ إِلَّا أَنتَ سُبْحَانَكَ إِنِّي كُنتُ مِنَ الظَّالِمِينَ؛
در تاریکیها صدا زد: «جز تو معبودی نیست! منزّهی تو! این منم که از ستمکاران بودم!»
فَاسْتَجَبْنَا لَهُ وَنَجَّيْنَاهُ مِنَ الْغَمِّ ۚ وَكَذَٰلِكَ نُنجِي الْمُؤْمِنِينَ
ما دعای او را اجابت کردیم؛ و از آن غم نجاتش دادم؛ و این گونه مؤمنان را نجات میدهیم!
هر بار که این دو آیه را میخوانم
انگار حکایت خودمان را مرور میکنم
یکی برای تو، یکی برای من
"این منم که از ستمکاران بودم"
و شاید
من همان غمی باشم
که خداوند تو را از آن نجات داد
"و کذلک ننجی المومنین"
بسم الله الرحمن الرحیم
چند تا از بچه های کلاس قرآن رو انتخاب کرده بودیم و با اونا گروه سرودی درست کرده بودیم که قرار بود روز عید فطر سرودی رو برای امام زمان اجرا کنه. هفت نفری که اغلب دبستانی بودند و چند هفته ای قبل از اذان مغرب توی مسجد با هم تمرین میکردیم.
شب عید فطر بود و یک ساعتی تا اذان مغرب وقت داشتیم. قرار بود بچه ها امشب سرودشون رو توی مسجد بخونن و اگر خوب بود فردا صبح هم قبل از نماز عید فطر سرود رو برای مردم اجرا کنن. دیگه چیزی نمونده بود و بچه ها هم بعد از چند هفته تمرین، با این که نسبت به قبل هماهنگ تر شده بودند، اما هنوز هم اونطور که باید خوب اجرا نمیکردند.
از این که باید صاف و اتوکشیده بایستند و یه سرود تکراری رو مدام پشت سر هم بخونن حسابی حوصلهشون سر رفته بود. از طرفی میدیدم هنوز هم اشکال دارن و باید باز هم تمرین کنن. پیرمردها هم کم کم داشتند وارد مسجد میشدند و گوشه و کنار نشسته بودند.
انگار که بچه ها حسابی حوصلهشون سر رفته باشه، دیگه اصلا به حرفم گوش نمیدادند، وسط مسجد شروع کردن به بازی و جیغ و داد و توی سر و کله همدیگه زدن. پیرمردها از این سر و صدا حسابی شاکی شده بودند و من هم هر کاری میکردم که ساکتشون کنم و دوباره تمرین کنیم، نمیتوسنتم کنترلشون کنم.
این شد که بالاخره از کوره در رفتم، با یک تَشَر علی رو که بهم آویزون شده بود و مسخره بازی در میاورد چنان از خودم جدا کردم که تا چند لحظه همینطوری مات و مبهوت روی زمین نشسته بود و زل زده بود بهم. خب حق داشت تا به حال من رو اینقدر عصبانی ندیده بود.
با صدای بلندی که همه بچه ها رو میخکوب کرد گفتم که "اصلا نمیخواد سرود رو اجرا کنید. بلند شید برید خونههاتون!"
بلند شدم و شروع کردم به رفتن به سمت درب مسجد. بچه ها ساکت بودند و منتظر که ببینند چه تصمیمی دارم و شاید به این امید بودند که مثل همیشه زود برمیگردم. خدا خدا میکردم که یکی بیاد و عذرخواهی کنه. نزدیک درب مسجد نشستم و مشغول جمع کردن چفیه هایی شدم که قرار بود روی دوششون بندازند و سرود رو اجرا کنند. زیرچشمی هم حواسم به بچه ها بود که چه عکس العملی نشون میدند.
اول شروع کردند به سرزنش کردن پویان و علی که بیشتر از همه شلوغ میکردند. بعد کم کم خودشون بلند شدند و شروع کردن به مرتب کردن صفشون، همه سر جاشون ایستادند و میکروفون ها رو دستشون گرفتند و من هم زیر چشمی مراقبشون بودم. نگاهشون به من بود که بیام و دوباره تمرین ادامه بدیم. با تمام وجودم دوست داشتم که بلند شم و برم پیششون، اما با همون ظاهر بیخیال به کارم ادامه دادم.
چند دقیقه که گذشت و وقتی بچه ها مطمئن شدن من به سمتشون نمیرم، اومدند و دورم حلقه زدن، همهشون بدون این که حرفی بزنن دورم نشستند.
توی دلم داشتم لحظه شماری میکردم که یکیشون هم که شده عذرخواهی کنه.
بالاخره علیرضا شروع کرد به صحبت کردن: "آقا محسن ببخشید. ما میدونیم اشتباه کردیم حواسمون نبود، حالا این دفعه رو ببخشید قول میدیم دیگه هرچی شما بگی گوش کنیم."
حسابی داشتم کیف میکردم اما به روی خودم نیاوردم، کمی مکث کردم و بعد جدی و محکم گفتم "فعلا سریع برید به ترتیبی که گفتم بایستید؛ اگر دیگه کسی شلوغ نکرد اون وقت تواشیح رو اجرا میکنیم."
بچه ها انگار که منتظر این حرفم بودند از جاشون پریدند و سریع روبروی محراب به ترتیب ایستادند و منتظر ماندند تا من که هنوز سر جام نشسته بودم بلند بشم و برم پیششون؛
حسابی باور کرده بودند که بعد از چند هفته تمرین، یک ساعت مونده به اجرا من داشتم میزدم زیر همه چیز؛ و از این که شیطنتشون رو بخشیدم، برق خوشحالی رو میشد توی چشم تک تک اونها دید؛ شاید هیچ کدومشون متوجه نشدن، اما من از همه اونها به خاطر عذخواهی کردنشون خوشحال تر بودم.
* و تو کریم تر از آن هستی که کسی را که خودت تربیتش کردهای، تباه کنی...
بسم الله الرحمن الرحیم
اتوبوس کنار خیابان ایستاده بود و بچه های پایگاه هم برای سوار شدن روبروی دربش صف کشیده بودند. من هم کمی آنطرف تر، در تاریکیهای پیاده رو به دیوار تکیه داده بودم و داشتم شماره محمد را میگرفتم. مادر سفارش کرده بود قبل از رفتن به محمد هم زنگی بزنم.
خانم نسبتا جوانی با کیسه های خریدی که دستش بود داشت از پیاده رو رد میشد. از آن فاصله که داشت میآمد متوجهش نبودم، اما کمی که نزدیکتر شد، بیشتر از این که سر و وضعش حواسم را از تلفنی که داشتم به محمد میزدم پرت کند، طرز نگاهش به اتوبوس و بچه ها نظرم رو جلب کرد. ناخودآگاه تلفن رو که تازه شروع کرده بود به بوق زدن قطع کردم.
نزدیک تر که رسید سرعتش را کم کرد و نگاهش را انداخت به سمت اتوبوس و بچه ها. بعد رو کرد به من و گفت: " دارین میرید مشهد؟"
- بله
- خوش به حالتون
و بعد کیسه هایی که دستش بود را زمین گذاشت، کیفش را باز کرد و یک اسکناس هزار تومانی رو به سمتم گرفت و با شوق خاصی گفت:
- میشه این رو برام بندازید توی حرم؟
من هم که حسابی غافلگیر شده بودم بدون این که چیزی بگم اسکناس را از دستش گرفتم. کیسه ها را برداشت و چند قدمی جلوتر رفت که تازه چیزی یادم افتاد و بلند گفتم:
- میشه توی ضریح نندازم و بدم به دفتر نذورات؟ آخه...
منتظر ادامه جمله ام نشد؛ برگشت و با لبخند گفت:
- دیگه هرطور خودت میدونی فقط برسونش به دست امام رضا!
بسم الله الرحمن الرحیم
مگذار اینگونه در سکوت بمیرم
وقتی تو میتوانی
خاکستر را
با یک نگاه
باز بگیرانی*
- * محمدعلی بهمنی
بسم الله الرحمن الرحیم
همه شب دست به دامان خدا تا سحرم
که خدا از تو خبر دارد و من بیخبرم
رفتی و هیچ نگفتی که چه در سر داری
رفتی و هیچ ندیدی که چه آمد به سرم
گرمی طبعم از آن است که دل سوختهام
سرخی رویم از این است که خونین جگرم
مثل ابری شدهام در به درِ شهر به شهر
وای از آن دم که به شهرِ تو بیفتد گذرم
(میلاد عرفانپور)
- بعضی شعرها بدجوری وصف حالاند...
بسم الله الرحمن الرحیم
هیچ سالی به اندازه شب های قدر امسال حالم گرفته نبود، شب نوزدهم و بیست و یکم مسجد شهرک بودم و مراسم اصلا بهم نچسبیده بود، جدای از نوع خاص مراسم که به دل نمینشست، حضور آدم های آشنا گوشه و کنار مسجد بدجوری اذیت میکرد. دوست داشتم شب های قدر جایی باشه که هیچ کس من رو نشناسه.
دلم هوای شب های قدر سعید رو کرده بود. دلم برای اون شب هایی تنگ شده بود که با اتوبوس بی آر تی تا آزادی می رفتم، بعد جای دنجی کنار خیابون پیدا میکردم و چفیهام رو روی زمین پهن میکردم. چفیه ای که برای دو نفر جا داشت و همیشه یک نفر دیگر هم که جایی نداشت میامد و کنارم روی چفیه مینشست.
شب های قدر سعید رو دوست داشتم، نه فقط به خاطر مناجات های حاج سعید که خیلی به دلم مینشست، بلکه شاید هم به خاطر این که توی اون شلوغی آشنایی نبود و میتونستی تنهای تنها باشی، و این که بعد از مراسم هم یک شاعتی توی اتوبوس بی آر تی بودی و همینطور که از پنجره خیابون های خلوت شهر شلوغ رو نگاه میکردی، میتونستی با خودت خلوت کنی و به همه چیزای مهمی که امسال ممکنه برات تقدیر شده باشه فکر کنی.
در راه مسجد در حال مرور همه شب های قدر خوبی بودم که در جلسه های حاج محمد و یا سعید گذرونده بودم و حسرتشون رو میخوردم؛ اما به این فکر میکردم که شاید اینجوری یک جورایی دارم روی نفسم پا میذارم و به خاطر دلم جایی نمیرم، اینجوری سعی میکردم به خودم دلداری بدم.
****
لحظات آخر شب بود و بچه ها داشتند قرآن های تک جزئی رو بین مردم پخش میکردم؛ حس خوبی نسبت به این قرآن های تک جزئی ندارم، بلند شدم و از داخل کتابخانه یک قرآن کامل برداشتم، لحظات آخر شب بود و مراسم احیا شروع شد، در تاریک و روشن مسجد قرآن رو روبروی صورتم باز کردم و به سختی سعی کردم آیات رو بخونم، درست آخرین آیه صفحه 342 انگار همان گمشده ی امشبم بود:
وَ لَقَد خَلَقنا فوقَکُم سَبعَ طَرائِقَ و ما کُنّا عَنِ الخَلقِ غافِلین
و ما بر بالای سر شما هفت راه قرار دادهایم! و ما هیچگاه از خلق خود غافل نبودهایم!
***
چه مبارک سحری بود و چه فرخنده شبی!بسم الله الرحمن الرحیم
به نظرم تصمیم غلطی که خودت بگیری ارزشش بیشتر از تصمیم درستیست که دیگران به تو تحمیل کنند.
بسم الله الرحمن الرحیم
خوب است گاهی وقتها مثل بچه های گم شده آنقدر بی هدف و سرگشته به این سو و آن سو بدوی تا بالاخره بیایند و دستت را بگیرند و حالیات کنند که حواسشان به تو هست و مراقبت هستند،حالیات کنند رها نیستی و دوباره به یادت بیاورند مادرت تو را به چه کسی سپرده.*
مولای من!
مراببخش اگر در هیاهوی کوچه و خیابان، در میان گرد و غبار غفلت و روزمرگی، خودم را گم کردم و پشت به آفتابِ نگاهت، دم از غربت و تنهایی زدم.
گفتند پشت ابری و ما بی حواس ها
چون کودکان سر به هوا عاشقت شدیم
* انا غير مهملين لمراعاتكم ولا ناسين لذكر كم و لولا ذلك، لنزل بكم اللاوا و اصطلمكم الاعداء
ما در رسيدگى به شما كوتاهى نكنيم و ياد شما را از خاطر نبريم، و اگر چنين بود سختى شديد بر شما وارد مى شد و دشمنان شما را ريشه كن مى ساختند. (نامه حضرت ولی عصر (عجل الله فرجه) به شیخ مفید)
بسم الله الرحمن الرحیم
بر بوی زلف یار پریشانیات نکوست...
- چند وقتیست خواب های پریشان زیاد میبینیم، اما تا به حال خوابی به این آشفتگی ندیده بودم و تا به حال هیچ خوابی اینقدر شفاف و با جزئیات به خاطرم نمانده بود. آنقدر که در تمام طول روز شلوغی که داشتم گوشه ای از ذهنم را اشغال کرد و هنوز هم طعم تلخش زیر زبانم مانده...
بسم الله الرحمن الرحیم
"سلام. بهترین کتابی که تا حالا خوندی چیه؟"
با سعید برای شنبه صبح قرارِ رفتن به نمایشگاه گذاشته بودیم. همیشه قبل از نمایشگاه کتاب سعی میکردم یک لیست چندتایی از کتاب هایی را که میخواهم بخرم داشته باشم، اما در گیر و دار انتخابات و مغازه و ... کمتر فرصتی هم برای این که بنشینم پای کامپیوتر و دنبال لیستی از کتاب ها بگردم پیدا نکردم.
در راهِ نمایشگاه به ذهنم رسید پیامکی را با همان متن بالا برای دوستانم بفرستم و ببینم نظرشان چیست. داخل تاکسی نشسته بودم و به تناوب زنگ گوشی ام به صدا در میامد و جواب ها را یکی یکی میخواندم.
- چه جور کتابی؟
اولین جوابی بود که رسید، و البته از این دست جواب ها که "برای چی؟" و "در چه حوزه ای؟" و "تخصصی؟" و "رمان یا ..." زیاد بود، انگار که جا خورده باشند و میخواهند از جواب دادن طفره بروند. به نظر من سوال به حد کافی واضح بود، بهترین کتابی که خواندهام، یعنی کتابی که بعد از این که تموم شد و کتاب را بستم، گفتم: " محشر بود...". یعنی کتابی که هر کس چنین سوالی بپرسد بلافاصله اسمش در ذهنم بیاید. کتابی که همیشه گوشه ای از ذهنم را اشغال کرده باشد.
- اولین جواب درست و حسابی را سید محسن داد:
- فتح خون آوینی
شهادت شریعتی
قبلتر هم گفته بود که این دو کتاب را خیلی دوست دارد. اصلا بهترین کتاب یعنی همین. یعنی این که با خواندنش چیزی به زندگیات اضافه شود. چیزی که قبل از آن نبود. بهترین کتاب یعنی کتابی که بتوانی با آن زندگی کنی.
فتح خون را خوانده ام و شهادت را نه. فقط میتوانم همین را بگویم که مثل هیچ کتاب دیگری نیست.
- سخته. شاید "احمد احمد"
خاطرات احمد احمد را دو سال پیش از نمایشگاه برای دفتر فرهنگی خریدم، اما هیچ وقت فرصت نکردم بخوانمش. نه این که فرصت نکردم، همیشه کتاب دیگری بود که برای خواندنش مشتاقتر باشم.
- کیمیای محبت
چقدر اسمهای افراد به کتاب هایی که میگویند میآید! از حامد جز معرفی کیمیای محبت دور از انتظار بود. اصلا بهترین کتاب یعنی همین؛ یعنی کتابی که آیینهی شخصیتت باشد. کتابی که بتوانی همهی دغدغه ها و آمال و آرزوهایت را در لابلای برگ هایش پیدا کنی.
اساسا به این نتیجه رسیدم که شخصیت و طرز فکر افراد با بهترین کتابی که خوانده اند رابطهی تنگاتنگی دارد.
- اولین کتابی که باعث شد کتابخون بشم "سفر به گرای 270 درجه" بود با "خدا بود و دیگر هیچ نبود"
گمان میکنم سبحان هم سفر به گرای 270 را در اردوی جنوب خوانده باشد. کتابخانهی سیار جزو تجهیزات همیشگی اردوی جنوب هست و برای من هم، درست مثل سبحان، اردوی جنوب استارتی بود برای کتابخوان شدن، البته با "ارمیا". ورودی جدید بودم و اولین باری بود که به جنوب میرفتم. داخل قطار، سبحان "ارمیا" را از جعبه کتابخانه سیار برداشت و به من داد. من هم آن را کنارم گذاشتم و بعد از جعبه ی کتاب ها، "فردایی دیگر" آوینی را برداشتم. یک فصلی از فردایی دیگر را خوانده بودم که احساس خستگی کردم و خواستم بخوایم. همانجا داخل کوپه دراز کشیدم و ارمیا را برداشتم تا تورقی کنم و ببینم اصلا موضوعش از چه قرار است. و همان چند صفحهی اول آنقدر مرا مجذوب کرد که کتاب را یکنفس تا صبح و همان داخل کوپه خواندم. اصلا بهترین کتاب، کتابیست که بتوان یکنفس خواندش.
"خدا بود و دیگر هیچ نبود" به نظر من هم بهترین کتاب است، بهترین کتاب کتابیست که بتوانی آن را روی طاقچه اتاق بگذاری و هر چند وقت یک بار بخوانی و هر بار هم برایت تازه باشد. درست مثل "خدا بود و دیگر هیچ نبود". البته میدانم شاید کسی که به اندازه من، و به اندازه سبحان، شهید چمران را دوست نداشته باشد ممکن است اینقدر ها هم با دستنوشتههایش ارتباط برقرار نکند.
- واقعا یکی نیست. "حافظ"، "آینه های ناگهان" قیصر، "زن" و "استحمار" شریعتی و ...
دوباره به همان قانون رابطه بین شخصیت و بهترین کتاب برمیگردیم، حتی اگر شمارهاش را نمیدانستم هم میفهمیدم این لیست مال احمد است... آینه های ناگهان را با این که خیلی از شعرهایش را قبلا خوانده ام اما از نمایشگاه خریدم تا داشته باشمش. اصلا بهترین کتاب یعنی همین، یعنی کتابی که با این که خواندیاش، باز هم دوست داری بخری و روی طاقچه داشته باشی.
- "دا"
نخواندمش، با این که خیلی ها ازش تعریف کردند اما هیچوقت رغبت نکردم بخوانمش. شاید به خاطر قیمت بالایش بود، شاید هم به خاطر قطع ضخیمش که نمیشود همراه برد و در اتوبوس و مترو و زمانی که سر کلاس حوصلهی آدم سر میرود خواند، شاید هم به خاطر این که من همیشه دوست دارم خودم را جای شخصیت کتابم بگذارم و با این کتاب نمیشود همزادپنداری کرد. شاید هم به خاطر این که هیچ کدام از بقیهی کتابهایی که خواندم و دوست دارم، به اینقدرها سر و صدا نکردهاند.
- "خاکهای نرم کوشک" و "خاطرات مستر همفر". اگر میخوای بخری نخر من بهت قرض میدم.
خاک های نرم کوشک را خوانده ام و انصافا عالیست. همفر هم از آن کتاب هاییست که آنقدر از محتویاتش این طرف و آن طرف چیز شنیده ام که دیگر به خواندنش بیرغبت شدم.
- با سلام و صبح بخیر. "بیبال پریدن" قیصر امین پور
تا به حال اسمش را نشنیده بودم. غرفه نشر افق داشتم "قیدار" امیرخانی را میخریدم که چشمم به آن افتاد و گرفتمش. هنوز نخوانده ام اما فکر میکردم حجیم تر اینها باشد...
وارد نمایشگاه شده بودم. گوشی ام را سایلنت کردم چون میدانستم در شلوغی نمایشگاه صدایش را نمیشنوم و دوست نداشتم جواب ها بماند و نخوانمشان و از دهان بیفتند.
-Ghoran
سه چهار نفری اینجوری جوابم را دادند. ضد حالی بود در نوع خودش، اما باعث شد بین هیاهوی جمعیت داخل شبستان چند لحظه ای بایستم و نگاهی به آدم هایی که به هم تنه میزنند و به این طرف آن طرف میروند، و به غرفه های پر از کتاب بکنم و با خودم فکر کنم که آدمها برای این که قرآن نخوانند، حاضرند چقدر کتاب بخوانند!
- جامعهشناسی خودمانی
این را هم تابحال اسمش را نشنیده بودم، ناشرش هم در نمایشگاه نبود.
- کتاب "آنگاه هدایت شدم" دکتر تیجانی
این کتاب را خوانده ام و انصافا کتاب خوبیست، دکتر تیجانی یک عالم وهابی بوده که طی اتفاقاتی با شیعه آشنا میشود و حقانیت شیعه را درک میکند. این کتاب تیجانی معروف تر از بقیه است اما در بین سایر کتاب هایش "از آگاهان بپرسید" که دو جلدیست هم کتاب بسیار محکم با نثر روانیست.
- چند روز پیش دوباره "حکایت زمستان" رو خوندم خیلی چسبید.
اصلا بهترین کتاب یعنی همین. یعنی کتابی که چند بار بخوانی، و چند بار بچسبد.
- ghaleye heyvanat
بهترین داستان خارجی که خوانده ام همین قلعه حیوانات است. البته من آن را در اردوی جنوب خواندم که کار بسیار اشتباهی است.
بعضی ها هم که اصلا جواب ندادند. حالا یا دارند
هنوز فکر میکنند، یا اصلا تا حالا کتابی نخوانده اند؛ شاید هم هیچ کدام از
کتابهایی که خواندهاند بهترین کتاب نبوده. و البته محتملتر این است که زیر لب گفته:"برو بابا دلت خوشه..."
قشنگی ماجرا به همین بود که بهترین کتاب های آدم های مختلف، کسانیکه وجه مشترکشان این است که اسمشان در دفتر تلفن گوشی من هست؛ خیلی با هم متفاوت هستند و هیچ کتابی از دید دو نفر بهترین کتاب نبود. که این هم برمیگردد به همان رابطهی بین شخصیت و بهترین کتاب. و تازه راز این را فهمیدم که چرا هر سال وقتی از نمایشگاه کتاب برمیگردم، مادرم کتاب ها را از داخل کیسهها بیرون میاورد، عینکش را میگذارد، یکی یکی برمیدارد و تورق کوتاهی میکند و بعد از مشاهده ی آخرین کتاب، با نگاهی آکنده از تاسف از پشت عینک میگوید: "اینا دیگه چیه خریدی؟!"